Od regionu do terytorium – reinterpretacja znaczenia przestrzeni w procesach rozwoju gospodarczego

Celem artykułu jest analiza teoretyczna twierdzeń terytorialnego paradygmatu rozwoju. Artykuł opisuje kluczowe kategorie pojęciowe i konstrukcję logiczną tej koncepcji, by na tak określonej podbudowie przejść do pokazania różnic, w ujęciu komparatywnym pomiędzy tradycyjnym a terytorialnym rozumieniem przestrzeni i jej wpływu na procesy rozwoju gospodarczego. W dalszych rozważaniach dokonano interpretacji pojęć pokrewnych, takich jak kapitał terytorialny, terytorializacja procesów gospodarczego i polityki rozwoju. Zastosowana metoda badawcza to krytyczna analiza literatury przedmiotu uzupełniona o analizę raportów i ekspertyz opracowywanych przez OECD oraz Komisję Europejską. W ostatnich dekadach nastąpiła daleko idąca reinterpretacja znaczenia przestrzeni w procesach rozwoju gospodarczego. Przestrzeń przestaje być utożsamiana ze statycznym miejscem lokalizacji i prostej kumulacji zasobów. Terytorium interpretowane jako dynamiczne w czasie i przestrzeni, miejsce tworzone przez interakcje i relacje sieciowe, posiadające własne instytucje nieformalne i zasoby specyficzne, umożliwiające osiągnięcie wyższego poziomu efektywności gospodarczej. Postrzegane jest jako dynamiczna forma organizacji redukująca niepewność i ryzyko, stanowiąca źródło tworzenia i kumulowania zasobów oraz transferu wiedzy, innowacji i umiejętności. Rozwój terytorialny prowadzi do powstania specyficznego układu relacji i kreatywnego sytemu społeczno-gospodarczego, zdolnego do dostosowania się do zmian i tworzenia nowych zasobów oraz możliwości rozwoju.