Identyfikacja charakteru bezrobocia w Polsce w latach 2006-2009

Celem artykułu jest rozpoznanie charakteru występującego w Polsce bezrobocia i czynników determinujących jego poziom w latach 2006-2009. Badanie zostało przeprowadzone na podstawie jednostkowych, niepublikowanych danych z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), dla całej objętej badaniem BAEL zbiorowości (Polska ogółem) oraz dla grup respondentów wyodrębnionych ze względu na wybrane cechy m.in.: płeć, grupę wieku, wykształcenie i wielkość miejscowości zamieszkania. W celu określenia stóp napływu i odpływu z bezrobocia oraz przeciętnej długości jego trwania zastosowano metodę przepływów na rynku pracy IOA. Przy użyciu metody CEPR, opartej na analizie przepływów pomiędzy poszczególnymi stanami aktywności ekonomicznej ludności obliczono stopę bezrobocia w równowadze. Porównano oszacowane wartości stopy bezrobocia równowagi z bezrobociem rzeczywistym oraz z bezrobociem równowagi NAIRU, w poszczególnych kwartałach badanego okresu. Następnie, w celu określenia wielkości strukturalnego i koniunkturalnego składnika bezrobocia, obliczono relację pomiędzy bezrobociem rzeczywistym i bezrobociem równowagi, w poszczególnych badanych grupach ludności. Analizując relację między stopą bezrobocia równowagi CEPR i bezrobocia rzeczywistego, w badanych latach można wyróżnić trzy podokresy: zmniejszania się bezrobocia rzeczywistego i zwiększania się bezrobocia równowagi, podążania bezrobocia równowagi za rzeczywistym oraz powiększania się dystansu między bezrobociem rzeczywistym a bezrobociem równowagi, na skutek zahamowania spadku bezrobocia rzeczywistego. Wyodrębniono grupy ludności i obszary problemowe, w których pomimo strukturalnego charakteru bezrobocia, celowe jest podejmowanie działań ukierunkowanych na pobudzanie działalności gospodarczej i tworzenie nowych miejsc pracy. W relacji miasto-wieś obszarami problemowymi są najmniejsze miasta oraz wieś, natomiast ze względu na cechy siły roboczej – grupami problemowymi są osoby najmłodsze, wchodzące na rynek pracy, osoby posiadające niskie wykształcenie i osoby w wieku przedemerytalnym. Pewne znaczenie dla określenia możliwości pozyskania zatrudnienia i zagrożenia bezrobociem ma płeć, jednak różnice pomiędzy kobietami i mężczyznami w tym zakresie były mniejsze niż oczekiwano.