Prawa ceteris rectis w ekonomii

Celem artykułu jest interpretacja praw ekonomicznych jako stwierdzeń odnoszących się do warunków normalnych. Punktem wyjścia tekstu jest przedstawienie problemów związanych z rozumieniem praw naukowych, w tym ekonomicznych, w kategoriach ceteris paribus. Następnie analiza biegnie w kierunku wykazania, że trudności m.in. związane z dopełnieniem praw ceteris paribus, a więc wyspecyfikowaniem w ich poprzednikach wszelkich czynników nieobecnych i niezmiennych, powinny prowadzić do przyjęcia ich normalnościowej interpretacji, w ramach której zamiast twierdzić „ceteris paribus, jeśli A, to B” stwierdza się „ceteris rectis, jeśli A, to B”, i gdzie ceteris rectis rozumie się jako „w naturze A jest powodowanie B”. Taka interpretacja zawiera się w znaczeniowo szerszym rozumieniu tej klauzuli jako „przy innych warunkach w porządku”. Tego typu rozważania, silnie osadzone w filozofii nauki, są w tekście ilustrowane przykładami zaczerpniętymi z ekonomii m.in. dotyczącymi relacji między ceną pieniądza a aktywnością inwestycyjną przedsiębiorstw, czy zmiennymi obecnymi w prawie popytu. Konkluzją artykułu jest stwierdzenie, że prawa ekonomiczne nie tylko zawierają implicite bądź explicite klauzulę ceteris paribus, ale również, iż obecny w nich jest zwykle warunek ceteris rectis. Takie rozumienie praw ekonomicznych kwestionuje możliwość sformułowania w ramach teorii ekonomii uniwersalnych praw naukowych.