Phân tích tổng hợp gene p16INK4α (Cyclin Dependent Kinase Inhibitor 2A) - Một trong những yếu tố dẫn đến bệnh ung thư vòm họng

Ung Thư Vòm Họng (UTVH) là một loại khối u hiếm xuất phát từ khu vực phía sau khoang mũi và phía trên của hầu. Các nguyên nhân chính của UTVH bao gồm: nhiễm Virus Epstein-Barr, sự biến đổi gen và do yếu tố môi trường, lối sống. Nghiên cứu trên toàn cầu và tại Việt Nam đã chỉ ra sự tăng cường methyl hóa trên vùng promoter của các đảo CpG, góp phần vào sự hình thành của nhiều loại ung thư, trong đó có UTVH (Chan, Teo, & Johnson, 2002). Gene p16INK4α còn được gọi là cyclin-dependent kinase inhibitor, là một gene ức chế khối u, có vai trò ức chế Cyclin-Dependent Kinase (CDK), dẫn đến việc CDK không tương tác với cyclin, từ đó ức chế quá trình phosphoryl trên pRb, làm ngưng chu trình tế bào. Gene p16INK4α nằm trên phần ngắn của nhiễm sắc thể số 9 vị trí 9p21.3 bao gồm ba exon mã hóa 156 axit amin (Coppé & ctg., 2011). Theo một nghiên cứu tổng hợp từ 11 bài báo về quá trình methyl hóa trên gene p16INK4α, tiến hành bởi Xiao, Jiang, Hu, và Li vào năm 2016 đã cho thấy sự tồn tại của quá trình methyl hóa vượt mức trong mẫu khối u vòm họng cao hơn đáng kể so với mẫu không có khối u (Xiao & ctg., 2016). Ngoài ra, sự methyl hóa trên gene p16INK4α trong mẫu máu của bệnh nhân UTVH cũng cao hơn đáng kể so với mẫu máu bình thường. Vì thế, bài báo này nhằm cung cấp thêm dữ liệu có tính khoa học về tình trạng tăng cường methyl hóa trong vùng promoter trên đảo CpG của bệnh nhân mắc UTVH dựa trên việc phân tích gene p16INK4α bằng phương pháp tổng hợp thống kê. Kết quả nghiên cứu cho thấy tần suất biểu hiện của gene p16INK4α không đồng đều giữa hai nhóm bệnh và nhóm chứng. Trong nhóm bệnh, chúng tôi quan sát thấy giá trị Q = 104.5223 với bậc tự do DF = 13 và giá trị p