Multifuncionalidade do monte e política enerxética: unha oportunidade perdida para o fortalecemento do mundo rural

Alcanzar modelos enerxéticos que promocionen as enerxías limpas tense convertido nun obxectivo desexado por todos os gobernos de cara a reducir tanto o impacto ambiental da produción da enerxía como a dependencia enerxética. No caso de Galiza esta aposta centrouse fundamentalmente na enerxía eólica acadando un nivel de implantación que permitiu situar a Galiza no sexto posto a nivel mundial en termos de produción de enerxía. Outro dos obxectivos perseguidos hoxendía é propiciar estratexias de produción no mundo rural que aproveiten os recursos locais e fixen poboación no campo. Polo tanto, as políticas públicas van encamiñadas a impulsar sociedades nas que se consumen menos combustíbeis fósiles, aló menos por unidade de produto, e nas que o mundo rural recupera actividade socioeconómica. Aínda que a aposta pola eólica obedeceu fundamentalmente a criterios de mellora da sostenibilidade medioambiental, a súa implantación podería levar aparellados outros beneficios relacionados ca actividade económica que se xera ao seu arredor. En particular, podería constituír unha ferramenta que permitira fortalecer o mundo rural no que se asenta e desenvolve esta actividade. Neste traballo preténdese analizar si o proceso de expansión da enerxía eólica en Galiza contribuíu directamente a fortalecer ó mundo rural. As claves para entender o resultado obtido hai que buscalas nas características do modelo normativo galego de fomento da enerxía eólica (entre 1996 e 2008) e no proceso de adquisición dos dereitos e obrigas por parte dos propietarios e promotores. A conclusión á que se chega é que o marco regulador deseñado pola Comunidade Autónoma relegou a un papel secundario ás comunidades rurais perdéndose unha boa oportunidade para fortalecer económica e socialmente a un segmento importante da nosa sociedade. A dinamización do mundo rural galego e a posta en valor dos seus recursos segue a ser un obxectivo político de primeira orde que vai demandar a transferencia de moitos recursos económicos desde os orzamentos públicos. O traballo se estrutura nas seguintes seccións. En primeiro lugar, cuantificarase o éxito da política de fomento da enerxía eólica e a situación do mundo rural a través de diversos indicadores. En segundo lugar, describirase o marco regulador da enerxía eólica en Galiza. A continuación preséntanse as principais fórmulas de vinculación para transferencia de renda entre os promotores e os propietarios das terras. En cuarto lugar, estimaranse os fluxos de ingresos e rendas que se produciron no mundo rural a través do negocio eólico. Finalízase o traballo coas conclusións.