IDEAS home Printed from https://ideas.repec.org/p/pra/mprapa/123508.html
   My bibliography  Save this paper

Қишлоқ Хўжалиги Экинларини Диверсификациялашнинг Фермер Хўжаликлари Иқтисодий Самарадорлигига Таъсирини Баҳолаш
[Assessing the impact of agricultural crop diversification on farm economic efficiency]

Author

Listed:
  • Primov, Abdulla

Abstract

Жаҳон миқёсида аҳолининг озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш, ишлаб чиқариш ҳажмини ва истеъмол бозорида хилма-хилликни оширишга қаратилган стратегияларни ишлаб чиқиш муҳим масалалардан саналади. Зеро, “... ҳозирги вақтда дунёда глобал иқлим ўзгариши ва аҳолининг тез суръатлар билан ўсиб бориши кўпчилик мамлакатларда озиқ-овқатга бўлган эҳтиёжнинг янада ошишига олиб келмоқда ва шу билан бирга қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштиришни 70 фоизга оширишни тақозо этмоқда” . Шу боис, мамлакатларнинг озиқ-овқатга бўлган талабини қондириш мақсадида қишлоқ хўжалигида экинлар диверсифика-циясини ошириш, қишлоқ аҳолисини иш билан таъминлаш ва уларнинг даромадини ошириш устувор вазифа бўлиб қолмоқда. Глобал иқлим ўзгариши ўта сезувчан хусусиятга эга қишлоқ хўжалигига ва озиқ-овқат хавфсизлигига салбий таъсир кўрсатиб, ривожланаётган давлатларда қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари нархларининг ўсиши ва уларнинг истеъмолини камайишига сабаб бўлмоқда. Ҳозирги кунда дунё бўйича 840 миллионга яқин киши ёки ҳар саккиз кишидан биттаси тўйиб овқатланмаслик муаммосидан азият чекмоқда . Шунингдек, тупроқ эрозияси, чўлланишнинг кучайиб бориши қишлоқ хўжалиги учун глобал таҳдид сифатида баҳоланиб келинмоқда. Хусусан, “... ҳозирда кечаётган глобал коронавирус (COVID-19) пандемияси қишлоқ хўжалиги маҳсулотларига бўлган талабнинг кучайишига ҳамда озиқ-овқат хавфсизлигига сезиларли даражада таъсир кўрсатмоқда” . Шу боис, дунё олимлари томонидан экинлар диверсификациясини оширишга ва иқлим ўзгаришига мослашувчан қишлоқ хўжалиги экинларини кўпайти-ришга доир илмий тадқиқотларга кенг урғу берилмоқда. Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёев 2020 йил 29 декабрь куни Олий Мажлисга йўллаган Мурожаатномасида “... ҳар гектар ердан олинадиган даромадни ҳозирги ўртача 2 минг доллардан камида 5 минг долларгача етказишни муҳим устувор вазифа” сифатида қўйди. Ушбу мақсадга эришишда мавжуд ресурслардан оқилона фойдаланган ҳолда фермер хўжаликларининг юқори даромад олишига, барқарор қишлоқ хўжалигини яратишга хизмат қиладиган қишлоқ хўжалиги экинлар диверсификацияси муҳим ўрин тутади. Шу боис, фермер хўжаликлари фаолиятини диверсифи-кациялаш ҳисобига уларнинг даромадини ошириш, мавжуд ер майдонлари, сув ва бошқа ресурслардан оқилона фойдаланишга йўналтирилган ривожланти-риш моделларини ишлаб чиқиш ва амалиётга жорий этиш қишлоқ хўжалигида долзарб масалалардан бири ҳисобланади.

Suggested Citation

  • Primov, Abdulla, 2022. "Қишлоқ Хўжалиги Экинларини Диверсификациялашнинг Фермер Хўжаликлари Иқтисодий Самарадорлигига Таъсирини Баҳолаш [Assessing the impact of agricultural crop diversification on farm economic efficienc," MPRA Paper 123508, University Library of Munich, Germany, revised 10 Oct 2022.
    • Handle: RePEc:pra:mprapa:123508
    as

    Download full text from publisher

    File URL: https://mpra.ub.uni-muenchen.de/123508/1/MPRA_paper_123508.pdf
    File Function: original version
    Download Restriction: no
    ---><---

    More about this item

    Keywords

    Қишлоқ хўжалиги самарадорлиги; экинлар диверсификацияси; Симпмон индекси;
    All these keywords.

    JEL classification:

    • Q01 - Agricultural and Natural Resource Economics; Environmental and Ecological Economics - - General - - - Sustainable Development
    • Q13 - Agricultural and Natural Resource Economics; Environmental and Ecological Economics - - Agriculture - - - Agricultural Markets and Marketing; Cooperatives; Agribusiness
    • Q15 - Agricultural and Natural Resource Economics; Environmental and Ecological Economics - - Agriculture - - - Land Ownership and Tenure; Land Reform; Land Use; Irrigation; Agriculture and Environment
    • Q56 - Agricultural and Natural Resource Economics; Environmental and Ecological Economics - - Environmental Economics - - - Environment and Development; Environment and Trade; Sustainability; Environmental Accounts and Accounting; Environmental Equity; Population Growth

    Statistics

    Access and download statistics

    Corrections

    All material on this site has been provided by the respective publishers and authors. You can help correct errors and omissions. When requesting a correction, please mention this item's handle: RePEc:pra:mprapa:123508. See general information about how to correct material in RePEc.

    If you have authored this item and are not yet registered with RePEc, we encourage you to do it here. This allows to link your profile to this item. It also allows you to accept potential citations to this item that we are uncertain about.

    We have no bibliographic references for this item. You can help adding them by using this form .

    If you know of missing items citing this one, you can help us creating those links by adding the relevant references in the same way as above, for each refering item. If you are a registered author of this item, you may also want to check the "citations" tab in your RePEc Author Service profile, as there may be some citations waiting for confirmation.

    For technical questions regarding this item, or to correct its authors, title, abstract, bibliographic or download information, contact: Joachim Winter (email available below). General contact details of provider: https://edirc.repec.org/data/vfmunde.html .

    Please note that corrections may take a couple of weeks to filter through the various RePEc services.

    IDEAS is a RePEc service. RePEc uses bibliographic data supplied by the respective publishers.