Ryzyko systemowe oraz reputacyjne w działalności agencji ratingowych

Artykuł zawiera analizę kanałów oddziaływania agencji ratingowych na ryzyko systemowe, jednocześnie stawiając pytanie badawcze, czy ryzyko reputacyjne jest wystarczającym mechanizmem dyscyplinującym agencje ratingowe i motywującym je do dbałości o wysoką jakość nadawanych ocen. Badania nad ryzykiem reputacyjnym w działalności agencji ratingowych pozwoliły na wyciągnięcie wniosku, iż agencje ratingowe zarządzają ryzykiem reputacyjnym. W okresie hossy postrzegają to ryzyko jako niskie i stąd ratingi są przeszacowywane. Trudno jest wówczas wykazać błędy w decyzjach dotyczących ratingów, a korzyści z wysokich ocen uzyskują zarówno emitenci, jak i inwestorzy. Dopiero w okresie bessy oceny stają się bardziej zróżnicowane i lepiej oddają poziom faktycznego ryzyka kredytowego, niekiedy go przeszacowując. W tym okresie prawdopodobieństwo niewypłacalności i tym samym konieczności skokowej redukcji oceny jest wyższe. Dowodzi to istnienia cykli reputacyjnych i poddaje pod wątpliwość tezę forsowaną przez agencje ratingi, iż ich ratingi są ocenami „through the cycle”. Ze względu na możliwość dokonania niezależnej oceny ryzyka kredytowego papierów typu single name, w przypadku tych walorów ratingi najczęściej nie są przeszacowywane, natomiast reputacja agencji ratingowych zbudowana na rynku instrumentów single name transferowana jest na rynek instrumentów strukturyzowanych, na którym ryzyko jest niedoszacowane. Samoregulacja, w przypadku której wystarczającym argumentem za poprawą jakości procesów oraz oferowanych produktów dla instytucji kreującej informację, wykorzystywaną następnie w procesie decyzyjnym, powinno być ryzyko reputacyjne, nie zdaje zatem egzaminu. Dlatego w celu redukcji ryzyka systemowego, zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Unii Europejskiej, zdecydowano się na objęcie agencji ratingowych odpowiedzialnością cywilną. Powstała również potrzeba zdefiniowania ram regulacyjnych dla agencji ratingowych oraz intensyfikacji nadzoru nad nimi.