Priorytety płatności polskich gospodarstw domowych – zastosowanie podejścia eksploracyjnego w konfirmacyjnej analizie czynnikowej

Artykuł ma na celu z jednej strony zaprezentowanie postaw polskich gospodarstw domowych w zakresie obsługi zobowiązań płatniczych, z drugiej zaś strony – prezentację nowego podejścia do modelowania zmiennych ukrytych – konfirmacyjnej analizy czynnikowej z wkomponowanym podejściem eksploracyjnym (E-CFA). W toku analiz zidentyfikowano trzy grupy zobowiązań płatniczych charakteryzujących się podobną percepcją dotyczącą priorytetów ich regulowania w przypadku wystąpienia problemów finansowych. Były to- (1) zobowiązania mieszkaniowe, (2) zobowiązania kredytowe, (3) zobowiązania pozostałe. Ponadto wskazano cechy społeczno-ekonomiczne gospodarstw domowych wpływające na postawy w zakresie regulowania zobowiązań. Okazało się, że gospodarstwa domowe różnią się istotnie postawami w zakresie priorytetów obsługi zobowiązań płatniczych w zależności od poziomu wykształcenia głowy gospodarstwa domowego, wieku głowy gospodarstwa domowego oraz dochodu przypadającego na jednego członka gospodarstwa domowego. Natomiast istotne różnice w postawach nie występują w zależności od wielkości miejscowości zamieszkania. Ze względu na ograniczenia zarówno eksploracyjnej jak i konfirmacyjnej analizy czynnikowej do identyfikacji postaw w zakresie obsługi zobowiązań płatniczych zastosowano integrującą te dwa podejścia konfirmacyjną analizę czynnikową z podejściem eksploracyjnym. Analizy prowadzono na danych zebranych w ramach badania Consumer Finance prowadzonego wspólnie przez Konferencję Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH, które przeprowadzono w lipcu 2011 roku na 829 elementowej próbie gospodarstw domowych.