Avrupa Yeþil Mutabakatý ve Türkiye Ekonomisinin Uyum Politikalarý

Covid-19 pandemisinin temelinde iklim krizi, iklim krizinin temelinde ise Sanayi Dönemi’nden itibaren sürdürülegelen fosil yakýtlara dayalý doðrusal ekonomi modeli bulunmaktadýr. Ekonomik baþarýyý, doðaya ve içindeki canlýlara verdiði tahribatý yok sayarak daha çok büyüme; daha çok üretim ve tüketim olarak hedefleyen doðrusal ekonomi modelinin yýllar içinde ‘sürdürülebilirlik’ kavramý ile tanýþmasý ise tam anlamýyla bir ekonomik dönüþüm için yeterli olmamýþtýr. Bu dönüþümün zorunlu olarak yaþanmasý için insanlýk, bugün neredeyse dünyanýn her noktasýndan hissedilen iklim krizinin giderek aðýrlaþan sonuçlarýna ihtiyaç duymuþ gözükmektedir. Bir yandan pandemi, diðer yandan týpký pandemi gibi küresel çapta etkisini gösteren ve son yýllarda giderek þiddetini ve sýklýðýný arttýran diðer iklimsel felaketler; iklim krizinin en önemli sonucu/sorunu olarak acil çözüme ihtiyaç duymaktadýr. Can kayýplarý ve ekonomik kayýplar her iki küresel sorunun ilk sonuçlarý olmakla beraber, yerlerinden edilen insanlardan gýda güvensizliðine kadar birçok ikincil ve görünmeyen etkiler de mevcuttur. Tüm etkilerin daha açýk hali ise riske attýðý Birleþmiþ Milletler Sürdürülebilir Kalkýnma Hedefleri’nde görülebilmektedir. Tüm dünya, karþý karþýya kaldýðý bu iklim temelli felaketlerden kurtulmak, gezegendeki tüm canlýlar için adil bir refahý saðlamak, bu amaçla kalýcý ve sürdürülebilir sonuçlar almak adýna çaba göstermekte; bu çabalardan birisi de Avrupa Birliði'nin iklim eylem planý olan Avrupa Yeþil Mutabakatý olarak ortaya çýkmaktadýr. 2019 yýlýnda açýklanan Avrupa Yeþil Mutabakatý ile Avrupa Birliði birçok sektörde hayata geçireceði deðiþiklikler ve düzenlemelerle temelde 2050 yýlýna kadar sera gazý emisyonlarýný sýfýrlamak hedefini gütmektedir. Bu hedef doðal olarak AB ile ticari iliþkileri olan ülkeleri de ilgilendirmekte; bu ülkelerden birisi olan Türkiye de en önemli ticari partnerlerinin baþýnda gelen AB ülkeleri ile olan ticari iliþkilerin sekteye uðramamasý için gerekli düzenlemeleri bünyesinde gerçekleþtirmek durumundadýr. Bu çalýþmada, Avrupa Yeþil Mutabakatý ve Döngüsel Eylem Planý’nýn olasý ekonomik etkileri ve Türkiye ekonomisinin bu baðlamda deðerlendirilmesi; politika önerileri ile birlikte yer alacaktýr.