AHP ve TOPSIS Yöntemleri ile İşletme Kredibiletisinin Değerlendirilmesi: BİST’te Kayıtlı İşletmeler Üzerinde Bir Çalışma

Kredi derecelendirme konusu hem fona ihtiyaç olanlar açısından hem de piyasaya fon fazlasını arz eden tasarruf sahipleri açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Borsa İstanbul endeksinde işlem gören gıda, içki ve tütün sektöründe sürekli olarak faaliyet gösteren işletmelerin kredibiliteleri ölçülmeye çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada 5 kategori altında 18 finansal oran kullanılmıştır. Kredibilite belirlemede kullanılan finansal oranlar, kredibilite ile ilgili yapılan çalışmalardan, akademik ve banka personelinin görüşleri ile yapılan anket sonucunda elde edilen verilerden yararlanarak belirlenmiştir. Sektördeki işletmelerin kredibilitelerini ölçme işleminde, işletmelerin (2011-2015) 5 yıllık konsolide finansal tablolarından elde edilen finansal oranlardan yararlanılmıştır. Çalışmada, finansal oranların önem ağırlıklarının belirlenmesinde Analitik Hiyerarşi Proses (AHP) yöntemi kullanılmıştır. TOPSIS yöntemi ile de her bir işletme için kredi skoru elde edilmiştir. Yapılan değerlendirmeler neticesinde finansal oranlar içerisinde, kredibilite sonucunu en çok etkileyenin net kâr marjı ve kaldıraç oranı olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen skorlara göre sektördeki işletmelerin kredibilite sıralaması yapılmıştır. Buna göre, sektördeki kredibilitesi en yüksek işletmeler sırasıyla Konfrut Gıda, Türk Tuborg ve Ülker Bisküvi olarak tespit edilmiştir. Bu çalışma banka ve kredi kurumlarının hangi finansal oranlara odaklanılması ve müşterilerin kredibilite değerlemesi aşamasının daha başarılı yapılması konusunda yol göstereceği söylenebilir.