Start-up Değerlemesi: Yeni bir Yöntem Önerisi

Bu araştırma, Türkiye’de yeni kurulan teknoloji ve yenilik odaklı fikir aşamasındaki girişimlerin (start-up’ların) değerlemesinde kullanılacak yeni bir yöntem geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma, start-up’ların fikir veya projelerinin ölçeklenebilirliği, ekibinin niteliği, kurucuların sayısı, ekibin eğitim dereceleri, yatırımının içinde bulunduğu endüstri gibi bazı değişkenleri test etmek suretiyle, değerlerini etkileyen etmenlerin neler olduğunu; bulunan bu etmenlerin değeri ne kadar etkilediğini ve değerlemede işe yarayacak yeni bir yöntem geliştirmeyi amaçlamaktadır. Türkiye’de 2022-2023 döneminde kitle fonlama platformları (KFP) üzerinden tohum aşamasında satılan ya da girişim sermayesi yatırım fonları (GSYF) tarafından birinci turda payı satın alınan start-up’ların yataykesit verilerinin ve Cobb-Douglas üretim modelinin kullanıldığı bu çalışmada, normal en küçük kareler regresyon analiziyle söz konusu start-up’ların değerleri tahmin edilmiştir. Araştırma sonuçları, Türkiye’deki KFP’lerce fonlanan tohum işletmelerin hisselerinin değerleri için yüksek teknolojinin ve proje ekibinin eğitim derecelerinin önemli bir etkiye sahip olduğunu; GSYF’lerin satın aldığı start-up’lar için yapılan değerlemelerde ise, start-up’ların yüksek teknolojiye ve ölçeklenebilirlik özelliklerine sahip projelerinin nispeten daha yüksek etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Araştırma sonucu, ABD gibi gelişmiş ülkelerdeki start-up değerlemesinde kullanılan Berkus, puankartı değerleme yöntemi veya risk faktörlerini toplama yöntemi gibi değerleme yöntemlerindeki değer katsayılarının Türkiye’ye uygulanması halinde, çok gerçekçi sonuçlar alınmayacağını; her ülkedeki şirketlerin değer katsayılarının farklı olabileceğini göstermektedir.